İYİ HİSSET - SAĞLIK

Hamilelik sırasında yaşanan ağrılara hekim önerileri

Hamilelik sırasında yaşanan ağrıların oluşma nedenlerini, ne zaman tehlikeli bir boyuta geldiğini ve önerilerini yazarımız Op. Dr. Furkan Kayabaşoğlu sizler için yazdı.

profil
Op. Dr. Furkan Kayabaşoğlu
27.04.2017
Hamilelik sırasında yaşanan ağrılara hekim önerileri

Kasık ağrısı

Kasık bölgesi hamileliğin hemen her döneminde ağrı hissedilebilen bir bölgedir. Hamileliğin ilk haftalarında rahimin büyümeye başlaması ve kanlanma artışına bağlı olarak oluşabilen kasık ağrıları, ilerleyen haftalarda ağırlığın artışı ve rahimi asan bağların gerilmesine bağlı ortaya çıkabilmektedir. Çoğunlukla bu gibi fiziksel nedenlerden ortaya çıksa da düşük tehdidi, idrar yolu enfeksiyonu gibi ciddi durumlarda da kasık ağrısı görülebilmektedir. Bu nedenle ısrar eden ağrıların varlığında hekime başvurmasında yarar vardır.

Hamileliğin 4-5. aylarından kasık bölgelerinde bıçak saplanır gibi keskin ve ani başlayan, hareket etmekle, aniden ayağa kalkmakla şiddetlenen ağrılar rahimin asılı durmasını sağlayan ağrılar sıklıkla round ligamentlerin gerilmesine bağlıdır. Tipik olarak bu ağrılar aniden ayağa kalkarken, yatakta sağa-sola dönerken, ani hareketler yaparken, öksürme-hapşırma sırasında şiddetlenmektedir. Bu hareketler rahimin etrafındaki bağların hareket etmesine ve gerilmesine yol açıkları için ağrıya neden olurlar. Fakat bağların gerilmesine bağlı ağrılar kısa sürelidir, aniden gelir ve geçer. Round ligament ağrısı genellikle sağ kasıkta görülmekle beraber her iki tarafta birden de görülebilir. Ağrının hissedildiği tarafın tersi tarafa doğru yatılması rahatlama sağlayabilir.

Düşük nedeniyle oluşan kasık ağrısına vajinal kanama eşlik etmektedir. Bu iki belirtinin birlikte olduğunda zaman kaybetmeden bir hekime başvurmak yerinde olacaktır. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki vajinal kanaması olan anne adaylarının birçoğunda hala bebeğin kalp atımları devam etmektedir. Bu nedenle vajinal kanama varlığında soğukkanlılığı korunmak, boşu boşuna moralleri bozmamak gerekir.

Erken doğum nedeniyle oluşan kasık ağrısı ritmik karakterlidir, ağrılar belli aralıklarla tekrarlar. Bazen kasık ağrısı çok yoğun olmasa bile, karının sertleşmesi de erken doğum açısından uyarıcı olmalıdır.

Hekim Önerisi: Hangi haftada olursa olsun kasık ağrınız olduğunda bol sıvı almalısınız ve yatak istirahatine başlamalısınız. Eğer ağrınıza zamanla vajinal kanama, idrarda yanma, vajinal akıntı, ateş gibi belirtiler de eklenmesi durumunda ya da ağrılarınız giderek artış göstermesi halinde hekiminizi haberdar etmelisiniz. Unutmamak gerekir ki hamile olmanız, apandisit gibi diğer sistemlerden kaynaklanan hastalıkları yaşamayacağınızı göstermez.

Bel ağrısı

Hamileliğin başında oluşan bel ağrısı rahimin büyümesi ve kanlanma artışına bağlıdır. İlerleyen haftalarda rahim ve bebeğin büyümesi ile anne adayının ağırlık merkezi öne doğru kaymakta, anne adayı da başını geriye atarak ağırlık merkezini ortalamaya, topukları hizasına getirmeye çalışmaktadır. Bu durum anne adayının bel kavsini (lordoz) arttırarak bel ağrısına neden olmaktadır. Ayrıca doğuma yakın kalça eklemlerinin gevşemesini sağlayan “relaksin” hormonu bel omurlarını da etkileyerek ağrı oluşumuna neden olmaktadır.

Hekim Önerisi: Hamilelikte bel ağrısı tamamen engellenebilir bir durum değildir, ancak bazı önlemlerle şiddetinin azaltılması sağlanmalıdır. Alınması gereken ilk önlem kilo artışının dengelenmesidir. Gereksiz yere alınan kilolar bel ağrısının artmasına neden olmaktadır. Bel ağrısının önlenmesinde en önemli nokta yataktan kalkarken beli zorlamamaktır. İlerleyen haftalarda yataktan kalkarken önce yan dönmek, sonra doğrulmak gerekir. Eğer mekik çeker gibi direk kalkılırsa tüm vücut ağırlığı bel eklemlerine yüklenecektir. Otururken beli yastık ile desteklemek, hamilelik öncesi ve erken haftalarda bel kaslarını güçlendirmek rahat bir hamilelik geçirmenizi sağlayacaktır. Özellikle yüzme, pilates gibi orta hat kaslarının güçlendiği fiziksel egzersizler son derece yaralı olacaktır.

Karın ağrısı

Hamilelik öncesi karın ağrısına yol açabilen tüm nedenler hamilelikte de izlenebilir. Sonuçta hamile olmak apandisit, safra kesesi taşı gibi hastalıkların oluşmasına engel değildir. Hamilelik döneminde de karın ağrısına sıklıkla sindirim sistemi hastalıkları neden olmaktadır. Ağrının lokalizasyonu yol gösterici olmaktadır. Orta hatta, hemen kaburgaların aşağısında yerleşen ağrılar genellikle mide kökenlidir. Safra kesesinden kaynaklanan ağrılar sağ kaburgaların altında hissedilir. Kuşak tarzından karnı çevreleyen ağrılar ise pankreas ve safra kanalı hastalıklarında izlenmektedir. Böbrek kökenli ağrılar ise sıklıkla “böğür” adı verilen bölgededir. Belden başlayıp kasıklara uzanan ağrılarda da idrar kanalında yer alan taşlar akla gelmektedir.

Hamileliğin son haftalarında yalancı doğum sancıları (Braxton-Hicks kasılmaları) da karın ağrısı hissedilmesine neden olabilir. Bu kasılmalar düzensiz ve hafif şiddette olmasıyla gerçek doğum sancılarından ayrılmaktadır. Eğer kasılmalar zamanla sıklaşıyorsa, şiddeti giderek artıyorsa mutlaka hekime başvurmalı, gerçek doğum kasılması açısından uyanık olunmalıdır.

Hamileliğin son döneminde karın sağ üst kısmında, karaciğer bölgesinde ani başlangıçlı ve şiddetli bir ağrı varsa ve eşlik eden yüzde ve ellerde ödem (şişlik), baş ağrısı, bulantı, kusma, bulanık görme gibi belirtiler mevcutsa hemen tansiyon ölçülmelidir. Yüksek tansiyon varlığında preeklampsi (gebelik hipertansiyonu-gebelik zehirlenmesi olarak da ifade edilmektedir) düşünülerek acilen en yakın hastaneye başvurmalıdır.

Hekim Önerisi: Hamilelikte değişen hormonların etkisi ile sindirim sistemi bağırsak kasları gevşeyerek sindirim hareketleri yavaşlar, buna bağlı olarak sık sık karın ağrısına neden olabilecek durumlar yaşanabilir. Ancak karın ağrısı ısrar ederse ya da şiddetlenirse mutlaka hekime başvurmak gerekir. Gaz sancısı durumunda hafif yürüyüş yapmak, sıcak su torbası uygulamak bağırsakları harekete geçirebilir. Sıklıkla hastaneye giderken arabada oluşan titreşim bağırsak gazlarının yer değiştirmesine ve gaz sancısının dinmesine neden olmaktadır.

Baş ağrısı

Hamilelik döneminde baş ağrısının onlarca altta yatan nedeni olabilir. Özellikle şiddetli ve sürekli tekrarlayan baş ağrılarında mutlaka bir nöroloji uzmanına başvurmak yerinde olacaktır. Nörolojik hastalıklar dışında üst solunum yolu enfeksiyonları, görme bozuklukları, hipoglisemi (kan şekeri düşmesi), hipertansiyon, kas ağrıları gibi durumlarda da baş ağrısı oluşabilmektedir.

Halk arasında “gebelik zehirlenmesi” olarak adlandırılan tansiyon yükselmesi (preeklampsi) hamilelikte oluşan en tehlikeli baş ağrısı nedenlerinden biridir. Hatta bazen baş ağrısı bu hastalığın ilk belirtisi de olabilmektedir.

Bilimsel araştırmalarda hamilelik döneminde migren kökenli baş ağrıların görülme sıklığının arttığı gösterilmiştir. Migren atakları hamileliğin genellikle ilk aylarında sık görülmektedir. Çoğunlukla anne adayları hamileliğin üçüncü ayından sonra rahatlar. Migren ağrıları başın bir yarısında hissedilen, bulantı-kusma, ışığa karşı hassasiyet, kulaklarda çınlama eşlik edebilen, belli aralıklarla tekrarlayan zonklayıcı tarzda bir ağrıdır. Hamileliğin kendisi dışında stres, yorgunluk, aşırı kahve ve çikolata, aşırı ışıklı ve gürültülü ortamlar, uykusuzluk, aşırı fiziksel aktivasyon migreni şiddetlendirebilen faktörlerdir.

Hekim Önerisi: Altında bilinen önemli bir hastalığın yer almadığı basit baş ağrılarında ilk ilaç tercihi “parasetamol” içeren tabletler kullanılabilir. Bu ilaçlara rağmen devam eden baş ağrısı durumunda mutlaka hekime başvurmak gerekmektedir.

Bacaklarda ve kollarda ağrı (karıncalanma)

Hamileliğe bağlı oluşan kol ve bacak ağrılarının sıklıkla nedeni “relaksin” hormonuna bağlı gevşeyen omurgadan çıkan sinirlerin basıya uğramasına bağlıdır. Sinirlerde oluşan bası ağrıya neden olur. Bazen bilekte oluşan basıya bağlı olarak el parmaklarında uyuşma-güçsüzlük de gelişebilir. “Karpal tünel sendromu” adı verilen el bileği sinir sıkışması en sık gözlenen sinir basısıdır. Bu sendrom tipik olarak el parmaklarında sıklıkla geceleri uyurken uykudan uyandıran ve elleri sallamak ile hafifleyen uyuşma şeklinde belirti verir. Hamileliğin son günlerinde özellikle bacaklarda diz üstünde hissedilen ağrı veya karıncalanma şikayeti, bebeğin başının doğum kanalına bası yaparak sinir iletimini bozmasına bağlı gerçekleşmektedir.  

Önceki ve Sonraki
Haberler