Doğal afetler sonrası ortaya çıkan travmalarla ilgili dikkat çekici değerlendirmelerde bulunan Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Mert Akcanbaş, özellikle depremi yaşayan bireylerle konuşulurken kullanılmaması gereken ifadeleri ve gösterilmesi gereken yaklaşımları anlattı.
Tutulmayacak sözler verilmemeli
Depremi yaşayan insanlara söylenmemesi gereken cümleler şöyle sıralanabilir:
- Eleştirel ve suçlayıcı şekilde konuşulmamalı
- Konuşmalarda teknik terim kullanmaktan kaçınılmalı
- Mağdurların nasıl hissettikleri ile ilgili söylemler kullanılmamalı
- Deprem kaderde varmış, takdiri ilahi gibi açıklamalardan uzak durulmalı
- ‘Zaman her şeyin ilacı’, ‘Allah insana kaldırmayacağı yükü vermez’, ‘Dua et sen hayattasın’, ‘Senden beter durumda olanları düşün’ şeklinde konuşmalardan kaçınılmalı,
- Mağdurlara tutulamayacak sözler verilmemeli
- Mağdur insanlar konuşmaya zorlanmamalı
Özel yaşamlarının gizliliği korunmalı
Depremzedelere gösterilmesi gereken yaklaşım ise şöyle olmalı:
- Mağdurlara saygıyla davranılmalı
- Her zaman ulaşılabilir olunmalı
- Yardımlar kaliteli ve hızlı şekilde yapılmalı
- Mağdurların gelenek ve kültürel değerlerine saygı gösterilmeli
- Mağdurların özel yaşamlarının gizliliği korunmalı
- Mağdurların gereksinimlerine odaklanılmalı
- Mağdurlar defalarca aynı soruyu sorsalar bile yanıtlanmalı
- Mağdurlara gelişim ve eğitim düzeylerine uygun yanıtlar verilmeli
- Mağdurların ailelerine, sevdiklerine ve onlara destek olabilecek sosyal çevrelerine ulaşabilmeleri için çaba gösterilmeli
