ARA
Yağlı ve yağsız sütlerin suyunun uçurulması ile elde edilen süt tozu, bir süt ürünüdür. Süt tozu için basitçe suyu alınmış bir süt şeklidir diyebiliriz yani süt, aromasından hiçbir şey kaybetmez. Bununla birlikte birçok kişi, süt tozunun taze süte kıyasla yumuşak bir tada sahip olduğunu iddia eder. Bu sebeple süt tozu da en az süt kadar yaygın kullanılır.
Süt tozu gerçek bir sütten alınabilecek her türlü içeriğin alınmasına yardımcı olur. Özellikle gıda yardımlarında, yardım paketlerine ilk konan besin maddesidir. Kişisel kullanımlar için uygun olduğu gibi gıda endüstrisinde de kullanılır. Gıda endüstrisinde kullanılmasının nedeni hem kolay depolama koşullarına sahip olması, hem de gerçek süte oranla daha uygun maliyete sahip olmasıdır.
Süt tozu; sütün içindeki sıvının hemen hemen tamamının, içindeki proteinleri ve içerdiği yararlı ögeleri yok etmeden, uygun ısıda ve basınçta buharlaştırılması ile elde edilir. Yağlı veya yağsız sütten yapılması tercihe bağlıdır. Her iki süt çeşidinden de yapılabilir.
Pastörize süt, buharlaştırma makinelerinde yüzde 50 katı madde oranı kalana kadar koyulaştırılır. Koyulaşmış olan süt, sprey kurutucular kullanılarak süt tozuna çevrilir. Bir diğer süt kurutma yöntemi ise dondurmaktır. Bu işlemde sütteki besin oranı kendini daha çok muhafaza eder, ancak bu sistem diğer kurutma yöntemlerine göre daha pahalı olduğu için pek tercih edilmez.
Ayrıca; süt tozu yapımında hiçbir katkı maddesi kullanılmaz, tamamı sütten elde edilir.
Süt tozları oldukça geniş bir kullanım ağına sahiptir. Ancak gerek gerçek sütten daha az faydaya sahip olduğunun düşünülmesi, gerekse güvensiz olduğunun düşünülmesi nedeniyle gerçek sütlerden daha az yaygın olsa da en çok gıda endüstrisinde kullanılır.
Süte ulaşabilmenin ve depolamanın zor olduğu yerlerde süt tozu kullanılır. Hatta çözünen süt tozu direkt süt yerine kullanılabilir. Pastacılık, fırın ve restoranlarda, maliyetinin de avantajlı olması nedeniyle sıklıkla süt tozu tercih edilir. Bebek mamalarında, çikolata yapımlarında, pasta ve hamur işi ürünleri yaparken kıvamın tutturabilmesi ve görüntünün istenilen şekilde olması için süt tozu kullanılır. Kahve beyazlatıcıları ve kremaları da süt tozundan elde edilir.
Süt tozunu bir bardağa koyarak suyla çözebilirsiniz. İlla sıcak su kullanmanıza gerek yoktur. Toz, ılık su ve soğuk suda da çözünebilir. Dilediğiniz miktarda süt tozunu suya ekleyerek süt elde edebilirsiniz. Süt tozunu sulandırmak için genel oran, bir ölçü süt tozuna iki ölçü su koymaktır.
Süt tozunun görünürde bir zararı olmasa da aşırı kullanımda şu zararlı etkileri görülebilir:
